BİLİM - Hepimiz ‘biraz’ ırkçı mıyız?

Irkçılık, insanlığın tarihsel gelişim sürecinde ve modern çağlarda kurtulamadığı bir olgu olarak görülüyor.

Bilgiye ulaşmanın kolaylaştığı bir çağda, çağın insanlığa sunduğu en özgür ifade alanı sayılabilecek sosyal medya platformlarında ırkçılığın yankılarını duymak mümkün.

Amodio'ya göre tüm insanlar bilinçsizce de olsa biraz ırkçı ama bu önyargılarının kontrolü aynı zamanda kendi ellerinde. Irkçı davranışlar en çok “duygu eksikliği” sonucu ortaya çıkıyor.

David Amodio, ırkçı davranışları ortaya çıkaran duyguların sosyal durum ve gruplar arasındaki ilişkilere bağlı geliştiğini de belirtiyor. Buna göre ırkçı tepkiler korku veya tehdit, kin, hor görme ve iğrenme gibi duyguların farklı kombinasyonlarıyla ortaya çıkabiliyor.

Zararsız bir etnik azınlığın üyelerine duyulan korkunun temelinde ırkçı stereotiplerin ve önyargıların olduğunu vurgulayan nörobilim uzmanına göre önyargılar ekonomik tehditler, göreceli olarak yoksunluk hissi, stereotipler aracılığıyla diğer grubun potansiyeli ya da düşmanlık düşünceleri ile tahrik ediliyor.

“Bilinçaltı ırkçı önyargılar” hakkında da çalışmalar yapan Amodio, bu kavramı "Herkesin davranışında bilinçli olmadan veya kasıt olmadan ortaya çıkan bir önyargı modeli" şeklinde tanımlıyor.

Duygusal hafıza ve duygusal tepkilerin oluşmasında öncül bir role sahip olan beynin amigdala bölgesinin “bilinçaltı ırkçı önyargılar”ın oluşumunda etkisine dair çok az kanıta sahip olunduğunu dile getiren profesör, ön korteks ve striatum bölgelerinin bu alanda doğrudan etkili olduğunu ifade ediyor.

Amigdalanın, bilinçaltı düzeyde önyargılara bağlı tehditlerin öğrenilmesinde rolü olduğunu belirten nörobilimci, güven ile ilişkili konularda karar alma mekanizmasında beynin başka bölgelerinin devreye girdiğini kaydediyor. Profesör, bu noktada insanın davranışları üzerinde büyük bir kontrol kapasitesine sahip olduğunun altını çiziyor.

Basmakalıp düşüncelerin ve önyargıların gelenekler ve kültürle aktarıldığını işaret eden Amodio, beyne işlemiş bu duygulardan kurtulmanın çok zor olduğunu belirtse de bu konuda en etkili yöntemin akla gelen her türlü önyargıyı görmezden gelme yaklaşımı olacağını söylüyor.

Profesör Amodio'ya göre, insanların önyargılardan arınmış bir tepki vermesi için motive olması ve doğru davranış biçiminin nasıl olduğunu bilmeleri gerekiyor. 

(Kaynak: euronews)